Rankiem 17 września 1939 roku oddziały Armii Czerwonej, bez wypowiedzenia wojny, wkroczyły na wschodnie tereny Polski. Równało się to ze złamaniem paktu o nieagresji, który obowiązywał pomiędzy Rzecząpospolitą, a Związkiem Radzieckim. Był to również element tajnego porozumienia niemiecko-radzieckiego, przewidującego de facto rozbiór kraju.
Po dokonaniu przez ZSRR napaści na Polskę aresztowano ponad 200 tys. Polaków – oficerów, policjantów, ziemian i prawników. Obywateli II Rzeczpospolitej zmuszono do przyjęcia obywatelstwa radzieckiego. Masowe wywózki na Syberię objęły około miliona 350 tys. Polaków; około 22,5 tys. oficerów i policjantów zostało zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze.
