„My, Pierwsza Brygada” to jedna z najbardziej znanych pieśni legionowych w Polsce, która stała się symbolem walki o niepodległość i patriotyzmu. Utwór powstał w 1917 roku we Włoszech, a jego słowa napisał Andrzej Hałaciński, choć pierwotna wersja tekstu była dziełem Tadeusza Biernackiego i Józefa Piłsudskiego. Pieśń szybko stała się hymnem Legionów Polskich, oddziałów dowodzonych przez Piłsudskiego podczas I wojny światowej, a melodię skomponował F. Gwiżdż.
- Początkowo pieśń miała być oficjalnym hymnem Polski, ale ostatecznie wybrano „Mazurka Dąbrowskiego.” Jednakże „My, Pierwsza Brygada” do dziś pozostaje nieformalnym hymnem żołnierzy i symbolem legionowej tradycji.
- W czasach PRL pieśń była zakazana ze względu na swój silny związek z Piłsudskim i tradycją niepodległościową. Śpiewanie jej było uważane za wyraz sprzeciwu wobec władzy komunistycznej.
- Pieśń często była śpiewana w tajemnicy, a jej wersje i melodie krążyły po kraju jako symbol oporu i pamięci o Legionach.
„My, Pierwsza Brygada” opowiada o trudach walki, poświęceniu i oddaniu ojczyźnie. Jej słowa pełne są dumy i żalu, ale także nadziei, która towarzyszyła legionistom w dążeniu do wolnej Polski.
Pieśń „My, Pierwsza Brygada” była zakazana w czasach PRL, głównie w latach 40. i 50., kiedy władze komunistyczne starały się ograniczyć wpływy tradycji niepodległościowej związanej z Józefem Piłsudskim i jego Legionami. Po zakończeniu II wojny światowej Polska znalazła się pod wpływem ZSRR, a nowa władza nie akceptowała symboli, które przypominały o przedwojennej walce o niepodległość oraz o ruchach patriotycznych, szczególnie związanych z Piłsudskim, który miał silnie antykomunistyczne poglądy.
Pieśń była zakazana, ponieważ reprezentowała treści niezależne od wpływów Związku Radzieckiego i stanowiła symbol ducha niepodległościowego, który kłócił się z narzuconym modelem państwa podporządkowanego Moskwie. Władze PRL próbowały promować własne, socjalistyczne wzorce patriotyzmu, a „My, Pierwsza Brygada” była odbierana jako symbol tradycji legionowej i przedwojennego patriotyzmu, który wielu Polaków nadal utożsamiało z walką o prawdziwą wolność.
